Bạn đã bao giờ gặp tình trạng khô miệng vào ban đêm khi ngủ chưa? Cảm giác này không chỉ gây khó chịu mà còn khiến bạn lo lắng, bứt rứt. Việc miệng luôn khô khát có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến bạn thức dậy mệt mỏi vào sáng hôm sau.

Ông T, 60 tuổi, đã gặp vấn đề này suốt hai năm qua. Ông thường xuyên cảm thấy khát, miệng khô, lúc nào cũng phải để sẵn bình nước bên cạnh. Tuy nhiên, dù uống nhiều nước, ông vẫn không cải thiện được tình trạng và phải đi vệ sinh thường xuyên, ngay cả vào ban đêm. Việc phải thức dậy liên tục khiến ông khó có được một giấc ngủ ngon.

Dù vậy, ông T không nghĩ đó là dấu hiệu bệnh lý nên không đi khám. Chỉ đến khi con trai nhận thấy cha mình đi vệ sinh quá nhiều cả ngày lẫn đêm, anh mới đưa ông đến bệnh viện kiểm tra. Kết quả, ông được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Sau khi điều trị, tình trạng khô miệng và tiểu nhiều cũng được cải thiện đáng kể.

Theo nghiên cứu được lưu trữ tại Thư viện Y khoa Hoa Kỳ (NIH), khô miệng thường xuất phát từ việc giảm tiết nước bọt hoặc thay đổi thành phần sinh hóa của nước bọt. Tiến sĩ Mohammed Alsakran Altamimi, bác sĩ tại Đại học Nha khoa và Điều dưỡng Al-Farabi (Riyadh, Ả Rập Xê Út), cho biết khô miệng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường. Mặc dù không phải là triệu chứng duy nhất, nhưng tình trạng này khá phổ biến ở những người mắc tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2.

Sau khi ông T được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường với dấu hiệu ban đầu là khô miệng khi ngủ, nhiều hàng xóm xung quanh cũng bắt đầu lo lắng. Họ băn khoăn không biết liệu mình có mắc bệnh hay không, vì bản thân cũng gặp tình trạng khô miệng vào ban đêm.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải tất cả các trường hợp khô miệng ban đêm đều do bệnh lý. Hiện tượng này có thể xuất phát từ những nguyên nhân sinh lý thông thường.

Đắng miệng là gì?

Đắng miệng là tình trạng vị giác bị thay đổi, khiến khoang miệng có cảm giác đắng. Hiện tượng này có thể xảy ra sau khi ăn thực phẩm có vị đắng hoặc do các nguyên nhân khác. Đắng miệng thường đi kèm với một số triệu chứng như:

Cảm giác đắng lan xuống cổ họng.

Mất cảm giác ngon miệng, chán ăn.

Hơi thở có mùi hôi.

Buồn nôn.

Tình trạng đắng miệng có thể xuất hiện vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc vào ban đêm. Trong một số trường hợp, cảm giác đắng vẫn kéo dài ngay cả sau khi đã đánh răng và súc miệng.

Vì sao miệng luôn khô khi ngủ vào ban đêm?

Uống ít nước

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến khô miệng là cơ thể thiếu nước. Khi lượng nước không đủ, các bộ phận trong cơ thể dễ bị khô, bao gồm cả khoang miệng. Tình trạng này có thể được cải thiện bằng cách bổ sung đủ nước.

Theo khuyến cáo mỗi ngày bạn cần ít nhất 2 lít nước để cơ thể hoạt động hiệu quả. Nhiều người do thói quen sinh hoạt, công việc bận rộn hoặc uống quá nhiều trà, cà phê khiến cơ thể mất nước. Thời gian ngủ ban đêm kéo dài sẽ khiến khoang miệng bị khô đắng. 

Ngoài ra, khô miệng còn có thể do một số nguyên nhân khác:

Do suy giảm chức năng gan

Gan là cơ quan giúp đào thải độc tố của cơ thể. Khi chức năng gan suy giảm thời thời gian hoặc do bệnh lý về gan thì có thể dẫn tới đắng miệng. Đắng miệng do suy giảm chức gan không chỉ xuất hiện vào ban đêm mà có thể xuất hiện vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. 

Rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa thường gây ra cảm giác đau bụng, đầy hơi, kèm theo ợ hơi hoặc ợ chua liên tục. Một số trường hợp còn có triệu chứng đắng miệng hoặc hơi thở có mùi khó chịu. Đặc biệt, vào ban đêm, nếu người bệnh ăn thực phẩm khó tiêu, tình trạng đầy bụng và đắng miệng có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Thói quen ngủ mở miệng

Một số người có thói quen há miệng khi ngủ, khiến độ ẩm trong miệng bị mất đi đáng kể, dẫn đến khô miệng. Ngoài ra, những tư thế ngủ như nằm sấp hoặc ngủ nghiêng cũng có thể làm chảy nước miếng, từ đó gây khô miệng bất thường.

Không khí trong phòng quá khô

 Môi trường xung quanh cũng có thể ảnh hưởng đến độ ẩm trong miệng. Sử dụng máy sưởi vào mùa đông hoặc điều hòa vào mùa hè có thể khiến không khí trong phòng trở nên khô, làm tăng nguy cơ khô miệng. Trong trường hợp này, nên dùng máy tạo độ ẩm để duy trì độ ẩm không khí thích hợp.

Trào ngược dịch mật

Trào ngược dịch mật xảy ra khi van môn vị bị tổn thương. Lúc này dịch mật sẽ trào ngược lên dạ dày và cùng với dịch dạ dày trào ngược lên khoang miệng. Người bệnh sẽ cảm nhận được vị đắng kèm theo cơn đau ở vùng bụng. 

Trào ngược dạ dày thực quản

Dạ dày cũng như bất cứ cơ quan nào trong cơ thể, cần được nghỉ ngơi để có thể làm việc hiệu quả. Khi bạn thức quá khuya, hay bỏ đói cơ thể thường xuyên sẽ khiến dạ dày không được nghỉ ngơi đầy đủ gây tăng tiết dịch vị. 

Và chính điều này sẽ là yếu tố khiến bạn có thể bị trào ngược dạ dày. Bạn có thể dễ dàng nhận ra nếu như bạn là người có lối sống về đêm, thường xuyên thức khuya. 

Sự thay đổi hormone trong thai kỳ

Nếu bạn đang mang thai và thỉnh thoảng cảm thấy đắng miệng vào ban đêm, điều này không quá đáng lo. Khi mang thai, sự rối loạn nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến vị giác, khiến mẹ bầu cảm nhận mùi vị khác biệt. Đặc biệt, trong ba tháng đầu thai kỳ, tình trạng ốm nghén cũng có thể gây ra cảm giác đắng miệng.

Nếu tình trạng đắng miệng kéo dài và ảnh hưởng đến việc ăn uống, mẹ bầu có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng một số loại thuốc giúp giảm triệu chứng nghén.

Theo Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, khoảng 22% dân số gặp tình trạng khô miệng khi ngủ. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn, đặc biệt là 5 bệnh sau đây:

1. Bệnh gan mật

Các vấn đề về gan mật có thể gây ra triệu chứng khô miệng rõ rệt, kèm theo cảm giác đắng miệng kéo dài ngay cả khi uống nước. Điều này xảy ra do gan đóng vai trò quan trọng trong việc tiết mật và hỗ trợ tiêu hóa. Khi chức năng gan suy giảm, quá trình bài tiết mật bị rối loạn, dẫn đến trào ngược mật, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và gây khô miệng, khô lưỡi.

Ngoài ra, bệnh gan mật còn có thể gây vàng da, đặc biệt là vùng da và mắt. Nếu bạn đồng thời gặp cả triệu chứng này, rất có thể gan và mật đang gửi “tín hiệu cầu cứu”.

2. Bệnh răng miệng

Các bệnh lý răng miệng cũng có thể là nguyên nhân gây khô miệng. Ngoài cảm giác khô, người bệnh có thể gặp tình trạng hôi miệng, đau răng, sưng nướu. Nếu có những dấu hiệu này, bạn nên đi khám nha khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi bệnh răng miệng được kiểm soát, triệu chứng khô miệng cũng sẽ được cải thiện.

3.Bệnh hô hấp

Người mắc bệnh phổi mãn tính thường gặp tình trạng khô miệng. Nếu khô miệng kèm theo các triệu chứng như khó thở, tức ngực và ho, rất có thể đó là dấu hiệu của các vấn đề về hô hấp.

4.Bệnh tuyến giáp

Khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, tốc độ trao đổi chất trong cơ thể tăng nhanh bất thường, khiến hệ thần kinh giao cảm luôn ở trạng thái kích thích. Điều này làm tăng tốc độ tiêu hóa nước trong cơ thể, dẫn đến tình trạng khô miệng.

5.Bệnh tiểu đường

Hai dấu hiệu đặc trưng của bệnh tiểu đường là khát nước và đi tiểu nhiều. Lượng đường trong máu tăng cao gây kích thích niêm mạc miệng, dẫn đến khô miệng. Khi cơ thể cảm thấy khô miệng, nó sẽ gửi tín hiệu đến não để kích thích uống nước. Việc uống nhiều nước khiến đi tiểu nhiều hơn, nhưng sau một thời gian ngắn, cảm giác khô miệng vẫn có thể quay trở lại.

Cách ngăn ngừa khô miệng, đắng miệng

Khô miệng là triệu chứng phổ biến có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống hàng ngày. Khi gặp tình trạng này, nên đi khám kịp thời để có hướng điều trị phù hợp. Đồng thời, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để phòng ngừa:

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Ăn uống đủ bữa, bổ sung nhiều trái cây và rau xanh.

Hạn chế thực phẩm cay, lạnh hoặc có tính kích thích mạnh.

Giữ thói quen sống khoa học

Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút.

Ngủ đúng giờ, tránh thức khuya để không gây rối loạn nội tiết, dễ dẫn đến khô miệng.

Hạn chế ăn sát giờ ngủ

Dù ăn khuya có thể là một sở thích khó cưỡng, nhưng nó lại gây áp lực lớn lên dạ dày. Khi bạn đi ngủ ngay sau khi ăn, dạ dày vẫn phải tiếp tục hoạt động sau một ngày dài, khiến quá trình tiêu hóa trở nên khó khăn hơn.

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn có thể gây ra đau dạ dày, đầy bụng, ợ hơi. Ngoài ra, thói quen này còn làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản, gây cảm giác đắng miệng vào ban đêm.

Chú ý tư thế ngủ

Nên nằm ngửa khi ngủ, tránh nằm nghiêng hoặc nằm sấp vì có thể làm chảy nước miếng, gây mất độ ẩm trong khoang miệng.

Tập thể dục thường xuyên

Vận động giúp tăng cường trao đổi chất, hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố, giữ cho hệ nội tiết hoạt động ổn định, từ đó giúp phòng ngừa khô miệng hiệu quả.

Duy trì các thói quen trên sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị khô miệng và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.