Nhiều đứa trẻ có xu hướng chọn ngành nghề tương tự cha mẹ, dẫn đến sự hình thành những gia đình có truyền thống nhất định như “gia đình bác sĩ”, “gia đình giáo viên” hay “gia đình nghệ sĩ”. Thoạt nghe, điều này có vẻ trùng hợp, nhưng thực tế, cha mẹ không chỉ truyền đạt kinh nghiệm mà còn tạo ra một môi trường giúp con phát triển tư duy, phẩm chất và kỹ năng cần thiết ngay từ nhỏ.
Một nghiên cứu kéo dài 30 năm do Hiệp hội Tâm lý học Mỹ thực hiện đã chứng minh rằng nghề nghiệp của cha mẹ có tác động lớn đến mức thu nhập, thành tích và khả năng thích nghi xã hội của con khi trưởng thành. Vậy đâu là những ngành nghề có ảnh hưởng tích cực nhất đến sự phát triển của trẻ? Dưới đây là 3 nhóm nghề giúp con cái có nhiều cơ hội thành công hơn trong tương lai.
1. Bác sĩ và nhà nghiên cứu – Rèn tư duy khoa học, tính kỷ luật
Những người làm trong lĩnh vực y học và nghiên cứu khoa học thường sở hữu tư duy hệ thống, khả năng phân tích sắc bén cùng tính kỷ luật cao. Họ làm việc dựa trên dữ liệu, bằng chứng và luôn đề cao sự cẩn trọng trong từng chi tiết.
Do đặc thù công việc, những người này thường xuyên đối mặt với áp lực và rủi ro, nhưng chính những yếu tố đó lại góp phần tạo nên môi trường rèn luyện tinh thần mạnh mẽ cho con cái của họ.
Một nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy trẻ em có cha mẹ làm bác sĩ hoặc nhà nghiên cứu có thành tích vượt trội hơn 31% trong các môn khoa học tự nhiên (toán, công nghệ, kỹ thuật) so với những đứa trẻ có cha mẹ làm các ngành nghề khác.
Không chỉ giỏi về học thuật, trẻ lớn lên trong gia đình bác sĩ còn có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt hơn. Nghiên cứu từ Đại học Johns Hopkins phát hiện rằng mức hormone căng thẳng (cortisol) ở trẻ em có cha mẹ làm bác sĩ thấp hơn 41% khi đối mặt với tình huống bất ngờ. Điều này cho thấy những đứa trẻ này có tâm lý vững vàng hơn trong cuộc sống.
Tuy nhiên, một thách thức lớn với những bậc cha mẹ làm nghề này là công việc căng thẳng khiến họ ít có thời gian dành cho con. Ngoài ra, việc áp dụng kỷ luật nghiêm khắc từ công việc vào đời sống gia đình có thể tạo ra áp lực không cần thiết cho trẻ. Vì vậy, việc cân bằng giữa công việc và thời gian nuôi dạy con là điều mà cha mẹ trong ngành này cần lưu ý.
2. Giáo viên và những người làm trong ngành giáo dục – Nuôi dưỡng tư duy học tập suốt đời
Là những người luôn tiếp xúc với tri thức và giảng dạy, cha mẹ làm giáo viên có khả năng tạo ra một môi trường học tập lý tưởng trong gia đình. Họ hiểu rõ cách tiếp cận tri thức, biết cách khuyến khích con học tập một cách hiệu quả và có khả năng giúp con phân tích lỗi sai để cải thiện. Ngoài ra, môi trường làm việc của họ cũng khuyến khích sự phát triển toàn diện, đề cao tính kiên nhẫn, tư duy phản biện và khả năng tự học.
Theo nghiên cứu từ Đại học Cambridge, con cái của những người làm trong ngành giáo dục đạt điểm cao hơn 23% trong các bài kiểm tra năng lực siêu nhận thức – yếu tố quan trọng giúp trẻ thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại. Tuy nhiên, một số cha mẹ làm giáo viên lại vô tình mang tư duy nghề nghiệp vào gia đình, dẫn đến việc kiểm soát con quá mức như cách họ quản lý lớp học. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy bị áp lực hoặc mất đi sự tự do trong tư duy.
Vì vậy, việc phân biệt rõ ràng giữa vai trò “giáo viên trên lớp” và “phụ huynh ở nhà” là điều cần thiết để tránh ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình.
3. Doanh nhân và người khởi nghiệp – Dạy con kỹ năng sinh tồn từ thực tế
Những người làm kinh doanh thường có tư duy chiến lược, khả năng chấp nhận rủi ro và linh hoạt trong việc thích nghi với thay đổi. Chính điều này đã tạo nên một môi trường học hỏi đầy thực tiễn cho con cái của họ.
Theo khảo sát của Trường Kinh doanh Harvard, trong số 3.000 con em doanh nhân, có đến 43% từng được cha mẹ cho tham gia quản lý công việc kinh doanh từ nhỏ. Dù không phải tất cả đều tiếp bước cha mẹ, nhưng họ lại có khả năng lãnh đạo và tư duy tài chính vượt trội.
Lớn lên trong gia đình làm kinh doanh, trẻ em thường được tiếp xúc với các vấn đề thực tế từ sớm, điều này giúp chúng: Hiểu rõ giá trị của lao động và tiền bạc; Hình thành tư duy linh hoạt, sẵn sàng đối mặt với thử thách; Có cơ hội thử nghiệm, mắc sai lầm và học hỏi từ thất bại. Chính những yếu tố này giúp trẻ sớm rèn luyện tinh thần tự lập và khả năng thích nghi cao so với những bạn bè đồng trang lứa.
Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có điều kiện tiếp xúc với kinh doanh từ nhỏ. Điều quan trọng ở đây là tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm thực tế và học hỏi từ những tình huống đời thường. Việc để con tham gia các hoạt động kinh tế nhỏ như quản lý tiền tiêu vặt, làm quen với việc mua bán hay tham gia các dự án cộng đồng có thể giúp trẻ phát triển tư duy tài chính và kỹ năng sinh tồn một cách tự nhiên.
