Theo Gia đình Việt Nam, trầm cảm là rối loạn tâm lý khá phổ biến. Với phụ nữ, trầm cảm có thể xuất hiện trong quá trình mang thai và sinh con. Dữ liệu của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) cho thấy khoảng 10 – 15% bà mẹ bị trầm cảm sau sinh. Nhiều người cũng bị trầm cảm trong lúc mang thai, theo Daily Mail.

Tuy nhiên, tình trạng trầm cảm sau sinh không chỉ xuất hiện ở các bà mẹ. Một nghiên cứu ở Anh phát hiện ngay cả những ông bố mới có con cũng có thể xuất hiện các triệu chứng của trầm cảm sau sinh, đặc biệt là những người trước đây từng bị trầm cảm.

Theo đó, các nhà nghiên cứu tại Đại học College London (UCL) ở Anh đã phân tích hồ sơ y tế của khoảng 90.000 người đàn ông. Họ đối chiếu dữ liệu sức khỏe của những người mới có con và những người không có con.

Kết quả cho thấy trong năm đầu tiên có con, những người có tiền sử mắc trầm cảm và cần uống thuốc trị trầm cảm có nguy cơ tái phát cao gấp 30 lần bình thường. Với những người đã bị trầm cảm trước đó và đang dùng thuốc thì khi có con, họ vẫn sẽ cần tiếp tục dùng thuốc.

Các triệu chứng của trầm cảm sau khi sinh của các ông bố cũng tương tự như các bà mẹ, bao gồm mất hứng thú với em bé, cảm thấy tuyệt vọng, mệt mỏi, buồn bã, luôn muốn khóc và không thể nào suy nghĩ vui vẻ hoặc tận hưởng bất cứ điều gì cùng em bé mới sinh.

Một số trường hợp thậm chí còn bị hoảng loạn, lo lắng, chán ăn, có suy nghĩ tiêu cực gây tổn hại đến em bé.

Có một số nguyên nhân giải thích hiện tượng này. Theo Giáo sư Irene Petersen, tác giả chính của nghiên cứu tại UCL, những người từng điều trị trầm cảm sẽ ý thức rõ về vấn đề của mình và tìm đến sự hỗ trợ khi thấy bất ổn.

Vì nghiên cứu dựa trên dữ liệu có hay không uống thuốc trầm cảm nên trong thực tế, có thể nhiều người vẫn bị trầm cảm sau khi có con nhưng nghiên cứu không biết vì họ không dùng thuốc.

Ngoài ra, một yếu tố khác mà các tác giả nhận thấy sẽ làm tăng nguy cơ trầm cảm là sự thiếu kết nối với xã hội. Những ông bố thiếu hoặc không có các mối quan hệ xã hội lành mạnh, phải sống cô độc trong thời gian dài cũng sẽ dễ bị trầm cảm sau khi có con.

Cũng theo một số chuyên gia, các bà mẹ có nhiều nguy cơ sức khỏe tâm thần trở nên xấu đi trong hoặc sau khi mang thai nếu họ có một tuổi thơ không vui vẻ, các mối quan hệ xã hội bị thu hẹp hoặc bị bạo lực tinh thần và thể chất.

Trong khi đó, các ông bố dễ bị trầm cảm sau sinh nếu họ có trình độ học vấn thấp, thất nghiệp, gặp trục trặc trong hôn nhân hoặc từng gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm thần trước đó.

Khi cả hai đều bị trầm cảm sau sinh, họ rơi vào lo lắng cùng nhau và khó gắn kết với đứa con mới chào đời. Tình trạng khó chia sẻ với nhau càng khiến trầm cảm trở nên nặng hơn.

Một yếu tố khác được các nhà nghiên cứu phát hiện ra là rất ít phụ nữ được kiểm tra sức khỏe sau sinh, và đàn ông thì lại càng không ai thực hiện các cuộc kiểm tra khi trở thành bố.

Khoa học từ lâu đã biết tiền sử bị rối loạn tâm lý sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ bị trầm cảm sau sinh ở phụ nữ. Nhưng phát hiện của giáo sư Petersen và cộng sự là một trong những nghiên cứu đầu tiên về nguy cơ tái phát trầm cảm sau khi có con ở nam giới.

Các nhà nghiên cứu hy vọng kết quả nghiên cứu này sẽ khiến các chuyên gia sức khỏe và người thân trong gia đình lưu tâm đến sức khỏe tâm thần của cả các ông bố chứ không chỉ riêng các bà mẹ.

Ngoài các loại thuốc chống trầm cảm kê đơn, người thân nên tìm cách để các ông bố bà mẹ nhận ra rằng họ không có lỗi gì trong việc gặp tình trạng trầm cảm sau sinh và ngay cả khi bị tình trạng đó thì cũng không khiến họ trở thành một bậc cha mẹ tồi.

“Mối liên hệ giữa vai trò làm bố và trầm cảm là rất phức tạp. Sau khi đứa trẻ ra đời, sự chú ý thường tập trung đến sức khỏe của mẹ và bé. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy ông bố cũng cần được chăm sóc sức khỏe tâm lý một cách phù hợp”, TS. Holly Smith, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.