Gan là một trong những cơ quan hoạt động tích cực nhất trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc lọc độc tố, chuyển hóa chất béo và hỗ trợ tiêu hóa. Mọi thứ được hấp thụ qua hệ tiêu hóa đều phải đi qua gan để xử lý.

Tuy nhiên, việc thường xuyên tiêu thụ một số loại đồ uống có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, dẫn đến tổn thương lâu dài. Những loại đồ uống này có thể thúc đẩy sự tích tụ chất béo, gây viêm và thậm chí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan.

Dưới đây là những loại đồ uống phổ biến có thể gây hại cho gan, trong đó có rượu bia.

Nước ngọt có ga

Theo India Times, nước ngọt có ga là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan, ngay cả ở những người không có yếu tố nguy cơ mắc bệnh gan.

Một nghiên cứu đăng trên Journal of Gastroenterology and Hepatology (Canada) cho thấy, việc tiêu thụ nước ngọt và đồ uống có ga thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ trong gan. Điều này có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), khiến gan suy yếu chức năng và gia tăng tình trạng viêm nhiễm.

Ngoài ra, hàm lượng đường cao và các chất phụ gia nhân tạo trong nước ngọt có ga gây áp lực lên gan, làm tích tụ mỡ và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng theo thời gian.

Đồ uống chứa nhiều đường

Các loại đồ uống có hàm lượng đường cao như trà pha sẵn, nước trái cây đóng chai hay các loại thức uống có hương vị thường chứa một lượng đường bổ sung đáng kể. Đặc biệt, đường ở dạng lỏng được cơ thể hấp thụ nhanh chóng, dễ gây áp lực lên gan.

Khi được chuyển hóa, đường có thể biến thành chất béo, tích tụ trong gan và dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), tương tự như tác hại của nước ngọt có ga. Lâu dần, gan có nguy cơ bị viêm, thậm chí tiến triển thành xơ hóa hoặc xơ gan trong trường hợp nghiêm trọng.

Việc tiêu thụ các loại đồ uống này hằng ngày, lượng đường tích tụ trong cơ thể, là tác nhân cực kì xấu đến gan. Các chất phụ gia trong những loại đồ uống này cũng là một tác nhân gây hại đến gan.

Nước tăng lực

Nhiều người sử dụng nước tăng lực để giảm mệt mỏi và bổ sung năng lượng nhanh chóng, nhưng tác hại của chúng lại vượt trội hơn lợi ích. Theo nghiên cứu của Viện Y học Quốc gia Mỹ, tiêu thụ quá mức nước tăng lực có thể dẫn đến chấn thương gan cấp tính.

Gan phải hoạt động liên tục để xử lý các thành phần như caffeine, taurine và các chất kích thích khác có trong loại đồ uống này. Nếu sử dụng thường xuyên và vượt ngưỡng an toàn, nước tăng lực có thể gây suy gan nghiêm trọng, thậm chí có trường hợp phải ghép gan để duy trì sự sống.

Trà sữa

Trà sữa là sự kết hợp của trà, sữa, đường cùng các phụ gia như bột béo, hương liệu, chất bảo quản và các loại topping như trân châu. Mặc dù hấp dẫn, nhưng loại đồ uống này lại là gánh nặng lớn đối với sức khỏe.

Đáng lo ngại nhất là lượng đường cao, thường đến từ siro chứa fructose. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Nutrition Journal, việc tiêu thụ đồ uống có đường như trà sữa làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.

Việc uống trà sữa thường xuyên khiến gan phải làm việc quá tải để xử lý độc tố, lâu dần sẽ suy giảm chức năng. Vì vậy, để bảo vệ gan, nên hạn chế tiêu thụ trà sữa và lựa chọn những thức uống lành mạnh hơn.

Một ly trà sữa tưởng chừng vô hại nhưng thực chất lại chứa lượng đường và chất béo đáng báo động. Trung bình, một ly trà sữa cỡ vừa có thể chứa tới 50-70g đường, vượt xa mức khuyến nghị hàng ngày của WHO (khoảng 25g). Lượng đường này chủ yếu đến từ đường tinh luyện, siro fructose, và các loại topping ngọt như trân châu, thạch, pudding…

Bên cạnh đó, trà sữa còn chứa hàm lượng chất béo cao, đến từ sữa béo, bột kem, và các loại topping béo như phô mai, kem cheese… Việc tiêu thụ quá nhiều đường và chất béo trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Uống trà sữa thường xuyên có thể gây tăng cân, tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, tiểu đường và các bệnh lý tim mạch.

Khi bạn cho đường và sữa vào trà, tách trà của bạn sẽ tăng thêm lượng chất béo. Lượng chất béo này sẽ làm giảm lượng đường trong máu của bạn và tăng nguy cơ béo phì. Bạn nào thỉnh thoảng mới uống trà thì cho một chút đường sẽ không hại gì nhưng nếu sử dụng thường xuyên thì không nên.

Nước ép trái cây đóng chai

Một số loại nước ép trái cây đóng chai có chứa lượng đường bổ sung cao, tương tự như nước ngọt có gas. Quá trình sản xuất nước ép làm giảm đi hàm lượng chất xơ tự nhiên trong trái cây, khiến gan phải làm việc nhiều hơn để xử lý lượng đường đó. Thêm vào đó, một số loại nước ép đóng chai còn chứa chất bảo quản và phẩm màu, có thể gây hại cho gan.

Uống trà để qua đêm, trà bị mốc

Theo ThS.BS. Lê Thị Hải (Nguyên Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia): Trà xanh tốt nhất nên sử dụng hết trong ngày, nếu không hết thì nên đổ đi, tuyệt đối không nên uống trà để qua đêm vì sẽ sinh ra các chất không tốt cho cơ thể.

Ngoài ra, ThS.BS. Lê Thị Hải cũng khuyên không nên uống trà xanh ngay gần giờ đi ngủ vì caffeine sẽ làm tỉnh táo tinh thần gây khó ngủ hơn. Không nên dùng trà xanh để uống thuốc vì các hoạt tính có trong trà sẽ làm giảm mất tác dụng của thuốc.

Hơn nữa, mỗi người cũng không nên uống quá nhiều trà mà chỉ nên uống 1-2 ly/ngày.

5 loại nước tốt cho gan, Việt Nam đâu cũng có

Trà Xanh

Trà xanh chứa Epigallocatechin gallate (EGCG), một chất chống oxy hóa mạnh giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương và hỗ trợ cải thiện chức năng gan.

Nghiên cứu đăng trên The Journal of Nutritional Biochemistry cho thấy, EGCG giúp giảm tích tụ mỡ và cải thiện chỉ số men gan ở những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Ngoài ra, theo Hepatology International, việc tiêu thụ trà xanh thường xuyên có thể giảm stress oxy hóa và viêm gan – hai yếu tố chính gây tổn thương gan. Các chuyên gia khuyên nên uống 1-2 tách trà xanh mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Trà Nghệ

Nghệ giàu Curcumin, hợp chất có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ. Theo Journal of Clinical Gastroenterology, bổ sung 1g curcumin mỗi ngày trong 8 tuần có thể giúp giảm tích tụ mỡ và viêm gan ở bệnh nhân NAFLD.

Ngoài ra, nghiên cứu trên Phytotherapy Research cho thấy tiêu thụ 3g bột nghệ mỗi ngày trong 12 tuần giúp cải thiện men gan và giảm nguy cơ tổn thương gan mãn tính. Bạn có thể pha 2 thìa cà phê bột nghệ vào trà hoặc nước ấm, uống 1-2 lần/ngày để hỗ trợ sức khỏe gan.

Trà Gừng

Gừng không chỉ là gia vị quen thuộc mà còn là “siêu thực phẩm” tốt cho gan. Theo nghiên cứu của Middle East Journal of Digestive Diseases, bổ sung 2g gừng mỗi ngày trong 12 tuần giúp cải thiện chức năng gan và giảm viêm ở bệnh nhân NAFLD.

Bạn có thể thêm vài lát gừng tươi vào trà hoặc ngâm với nước nóng từ 3-5 phút. Trà gừng không chỉ có hương vị dễ chịu mà còn mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể.

Nước Ép Bưởi

Bưởi chứa Naringenin và Naringin, hai chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào gan. Theo nghiên cứu trên Journal of Agricultural and Food Chemistry, naringenin giúp giảm mỡ gan và cải thiện chức năng gan ở bệnh nhân NAFLD.

Ngoài ra, nghiên cứu trên động vật cho thấy naringin có khả năng giảm stress oxy hóa và ngăn ngừa gan nhiễm mỡ do chế độ ăn uống không lành mạnh. Uống 1-2 ly nước ép bưởi mỗi tuần là cách tốt để bảo vệ gan.

Cà Phê

Cà phê không chỉ giúp tỉnh táo mà còn có lợi cho gan. Theo nghiên cứu từ Journal of Hepatology, uống 2-3 tách cà phê mỗi ngày có thể giảm nguy cơ xơ gan, viêm gan và ung thư gan.

Hợp chất Cafestol và Kahweol trong cà phê giúp loại bỏ độc tố tích tụ trong gan và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Ngoài ra, cà phê cũng giúp giảm men gan và ngăn ngừa gan nhiễm mỡ tiến triển.

Trà hoa cúc

Muốn tốt cho gan nên uống trà hoa cúc: Trà hoa cúc là loại nước sắc làm từ hoa cúc đã được sấy hoặc phơi khô pha vào nước nóng ở nhiệt độ khoảng 90-95 độ C. Đây là loại thức uống nên sử dụng vào buổi tối vì ngoài công dụng chữa mất ngủ tự nhiên, nó còn mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.

Theo đó, các nhà nghiên cứu cho rằng trong hoa cúc có hợp chất flavonoid hay còn gọi là apigenin với đặc tính gây buồn ngủ. Do đó, uống trà hoa cúc trước khi ngủ sẽ giúp làm dịu thần kinh và chữa mất ngủ hiệu quả.

Hoa cúc cũng có tính mát, làm giãn mạch máu nên khi tiêu thụ trà hoa cúc, cơ thể duy trì được huyết áp ổn định, đồng thời giúp thanh lọc và giải độc gan hiệu quả. Rất thích hợp cho những người thường xuyên bị nhiệt, nóng trong người.

Lời khuyên để bảo vệ gan

– Hạn chế tối đa việc tiêu thụ các loại nước ngọt có gas, nước ép trái cây đóng chai, đồ uống năng lượng, và nước uống pha sẵn có đường.

– Uống nhiều nước lọc, nước trà xanh, hoặc nước ép trái cây tươi không đường.

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, và các loại thực phẩm giàu chất xơ.

– Tập thể dục thường xuyên để duy trì cân nặng hợp lý và cải thiện sức khỏe gan.

– Kiểm tra sức khỏe gan định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan.