Trong cuộc sống hàng ngày, vệ sinh sạch sẽ nhà cửa bao gồm các thiết bị gia dụng, nội thất, đồ trang trí như thảm trải sàn,… đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp chúng ta có môi trường sinh hoạt sạch sẽ, tránh nhiều rủi ro liên quan tới bệnh tật như dị ứng, bệnh hô hấp, bệnh ngoài da và cả bệnh UT.
Theo đó, có hai thiết bị trong gia đình rất dễ trở thành nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh UT nếu không được thường xuyên làm sạch đúng cách. Đó là:
1. Tủ lạnh
Tại sao lại là tủ lạnh? Tủ lạnh vốn là thiết bị hỗ trợ lưu trữ thực phẩm lâu hơn. Chính vì điều này mà rất nhiều gia đình sử dụng tủ lạnh để bảo quản thức ăn còn thừa sau mỗi bữa ăn bằng màng bọc thực phẩm, các loại hộp nhựa, hộp thủy tinh,…
Bảo quản thực phẩm trong màng bọc, túi nilong, hộp nhựa kém chất lượng (chẳng hạn như làm từ nhựa polyvinyl clorua) có thể khiến chất nhựa dẻo này thấm dần vào thực phẩm, một khi tích tụ đủ lớn sẽ dẫn tới nguy cơ UT cao.
Tủ lạnh kém vệ sinh và bảo quản thực phẩm không đúng cách làm tăng nguy cơ phát triển vi khuẩn, nấm mốc gây UT (Ảnh: Reddit)
Theo Sohu, nhiều khảo sát cho thấy tủ lạnh đứng thứ hai trong danh sách ô nhiễm nghiêm trọng trong gia đình. Chúng không chỉ sinh ra nhiều loại vi khuẩn mà thậm chí còn có thể khiến nấm mốc sinh sôi và lây lan khi thức ăn và thực phẩm bảo quản không đúng cách trong thời gian dài.
Phát hiện UT phổi giai đoạn 4 từ một kiểu ho, người đàn ông 45 tuổi ôm mặt chực khóc ngay ở bệnh viện tuyến đầu
Đặc biệt nấm mốc, có thể phát triển từ hoa quả, các loại ngũ cốc hay thức ăn hỏng, là một trong những nguyên nhân gây UT nghiêm trọng. Năm 1993, aflatoxin được cơ quan nghiên cứu UT của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào loại chất gây UT loại I. Aflatoxin B1 độc hơn asen 68 lần và độc hơn 75 lần so với chất gây UT dimethylnitramine.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng 1 miligam aflatoxin là đủ để gây UT và một người trưởng thành sẽ chết nếu nuốt phải 20 miligam aflatoxin cùng một lúc.
Lời khuyên: Để sử dụng tủ lạnh bảo quản thực phẩm đúng cách, cần nhớ một số vấn đề sau:
– Không tích trữ thực phẩm quá lâu, đặc biệt là các thức ăn thừa. Kiên quyết loại bỏ thực phẩm bị mốc và không ăn ngay cả khi cắt bỏ phần bị mốc đi.
– Vệ sinh tủ lạnh thường xuyên, bao gồm cả lọc bỏ những thực phẩm quá hạn sử dụng hay hoa quả héo nhũn, tránh tình trạng lây nhiễm chéo thực phẩm hết sức nguy hiểm và dọn dẹp rác, vụn thực phẩm (nếu có) còn sót lại trong các hốc, khe… tủ. Tủ lạnh lâu ngày không được vệ sinh rất dễ tích tụ nấm mốc, vi khuẩn và mùi hôi khó chịu ảnh hưởng tới người sử dụng.
Vệ sinh toàn bộ tủ lạnh ít nhất một tháng một lần (Ảnh: Southern Living)
Tùy thuộc vào lượng thực phẩm lưu trữ trong tủ lạnh nhiều hay không mà trung bình nên vệ sinh tủ lạnh ít nhất một tháng một lần với các dung dịch vệ sinh tủ chuyên dụng hoặc dùng chanh, giấm, baking soda để vệ sinh tủ lạnh.
– Với những tủ lạnh quá cũ, nên xem xét với việc thay mới. Bởi theo thời gian, việc khử mùi, làm lạnh để bảo quản thực phẩm bị giảm xuống, ảnh hưởng tới chất lượng thực phẩm.
– Sử dụng màng bọc thực phẩm có chất liệu là polyetylen, hộp nhựa lựa chọn loại làm bằng chất liệu polypropylene (PP) số 5 để đảm bảo an toàn trong bảo quản thực phẩm.
2. Máy hút mùi
Là một “trợ thủ đắc lực” trong việc loại bỏ mùi nhà bếp, thải khỏi dầu và giảm tác hại cho cơ thể người nấu. Tuy nhiên, nếu không vệ sinh máy hút mùi kịp thời, sự tồn tại của nó cũng có hại cho người nấu.
Điều này là do máy hút mùi sử dụng lâu ngày sẽ tích tụ nhiều dầu, có thể gây ra chất gây ung thư sau khi dầu ôi bay hơi khi bị đun nóng. Nếu cơ thể con người hấp thụ lâu dài sẽ gây hại cho hệ hô hấp và có thể gây UT phổi.
Khói, dầu mỡ nấu ăn tích tụ trên máy hút mùi (Ảnh: Oven Cleaning)
Đặc biệt, với việc vệ sinh máy hút mùi kém quá trình hút mùi nấu ăn sẽ bị ảnh hưởng, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư nghiêm trọng. Khói nấu ăn chứa hơn 200 loại khí độc hại và bao gồm hai hợp chất hóa học cụ thể là hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) và aldehyde, cả hai đều là chất gây UT.
Theo thống kê của WHO, khói nấu ăn là nguy hiểm đến mức nó được mệnh danh là “sát thủ trong nhà bếp”. Theo tổ chức này, khoảng 3,8 triệu người đã tử vong sớm do ô nhiễm không khí trong nhà liên quan tới thiếu thông gió và vệ sinh nấu ăn kém. Trong số những ca tử vong đó, ước tính có 8% là do UT phổi.
Lời khuyên: Tốt nhất hãy vệ sinh máy hút mùi thường xuyên, khoảng 6 tháng một lần. Ngoài ra, khi bật máy hút mùi, không nên tắt ngay khi vừa nấu ăn xong, hãy bật thêm 5 – 10 phút để máy hút mùi có thời gian loại bỏ khí do đun nấu.
